POTRZEBY PRZEDSZKOLAKA

Tematem szczególnie ważnym w życiu przedszkolaka, zaraz obok emocji są potrzeby. Ważne, by od małego, dziecko było świadome swoich potrzeb, w stopniu na jaki jego etap rozwojowy pozwala i miały poczucie bezpieczeństwa, że są ważne, kochane i mogą liczyć na pomoc dorosłych. Chciałabym w artykule poruszyć temat potrzeb, których mamy wiele i najprościej możemy podzielić wg, następującego podziału, za Lista potrzeb według NVC (na podstawie: „Porozumienie bez przemocy” Marshalla B. Rosenberga):

 

 

 

Potrzeby dziecka w wieku przedszkolnym

Wiek przedszkolny to kluczowy okres w życiu dziecka, pełen intensywnego rozwoju na różnych płaszczyznach. Dzieci w tym wieku uczą się nawiązywania pierwszych relacji, regulowania emocji oraz odkrywania otaczającego ich świata. Rozumienie potrzeb rozwojowych dziecka w przedszkolu jest niezwykle ważne, aby mogły rozwijać się harmonijnie i szczęśliwie. Zaspokajanie potrzeb dziecka w tym kluczowym okresie ma długofalowe skutki dla ich zdrowia emocjonalnego i społecznego. 

 

Budowanie relacji społecznych

Potrzeba socjalizacji jest jedną z głównych potrzeb każdego przedszkolaka. Przedszkole to miejsce, gdzie dziecko zaczyna budować swoje pierwsze poważne relacje społeczne. Współdziałanie z rówieśnikami staje się codziennością, co jest zarówno wyzwaniem, jak i wspaniałą okazją do rozwoju umiejętności interpersonalnych. Kluczowe jest stworzenie środowiska, które promuje współpracę oraz rozwija empatię i zrozumienie wśród dzieci, wspierając tym samym ich potrzeby psychospołeczne.

W tym wieku dzieci uczą się także rozwiązywania konfliktów i negocjowania z rówieśnikami, co wzmacnia ich zdolności komunikacyjne. Stworzenie przyjaznej atmosfery w grupie przedszkolnej jest kluczowe dla poczucia przynależności i akceptacji, co ma ogromny wpływ na rozwój społeczny dzieci.

 

Potrzeby emocjonalne dziecka, czyli wsparcie w trudnych emocjach

Potrzeby emocjonalne dzieci w przedszkolu są zróżnicowane, często doświadczają one lęku separacyjnego, który jest naturalnym etapem rozwoju. Wspieranie dziecka w rozumieniu i radzeniu sobie z trudnymi emocjami jest niezbędne. Edukacja emocjonalna dziecka powinna obejmować naukę identyfikacji uczuć i wyrażania ich w zdrowy sposób. To fundament dla prawidłowego rozwoju emocjonalnego dziecka, który wpływa na wszystkie aspekty jego życia. Ważne jest również, aby nauczyciele i opiekunowie modelowali odpowiednie zachowania emocjonalne, pokazując dzieciom, jak radzić sobie z frustracją i stresem. Dzięki wsparciu dorosłych dzieci uczą się, że emocje są naturalną częścią życia, a ich zaspokojona potrzeba akceptacji jest kluczem do emocjonalnego dobrostanu.

 

Edukacyjne potrzeby dziecka

Dzieci w wieku przedszkolnym mają intensywne potrzeby edukacyjne. Zaspokajanie potrzeb dziecka poprzez zajęcia edukacyjne powinny być interaktywne i angażujące, dostosowane do ich naturalnej ciekawości i chęci poznawania. Rozwój intelektualny w przedszkolu powinien być wspierany przez różnorodne aktywności, które stymulują rozwój poznawczy, w tym zabawy słowne, matematyczne, oraz projekty naukowe, które rozwijają zarówno myślenie krytyczne, jak i kreatywność. Warto pamiętać, że nauka poprzez zabawę nie tylko przyczynia się do rozwoju intelektualnego, ale także buduje pozytywny stosunek do nauki na dalszych etapach edukacji. Różnorodność metod dydaktycznych, takich jak opowiadania, gry czy eksperymenty, pomaga w utrzymaniu uwagi dziecka i skuteczniejszym przyswajaniu wiedzy.

 

Wspieranie rozwoju fizycznego

Potrzeba rozwoju psychoruchowego dziecka jest istotnym elementem rozwoju każdego dziecka w wieku przedszkolnym. Działania fizyczne, takie jak bieganie, skakanie, czy zabawy z piłką, są kluczowe dla rozwoju motoryki dużej. Wspieranie aktywności fizycznej nie tylko poprawia zdrowie i kondycję fizyczną dzieci, ale także wspomaga ich rozwój psychofizyczny. Aktywność fizyczna powinna być integralną częścią programu edukacyjnego każdego przedszkola. Równie ważne jest wspieranie rozwoju motoryki małej poprzez zajęcia manualne, takie jak rysowanie czy układanie klocków. Systematyczne ćwiczenia fizyczne mają także pozytywny wpływ na rozwój zdolności koncentracji i zdolności do skupienia się na zadaniach.

 

Rozwijanie umiejętności kognitywnych przez zabawę

Potrzeby edukacyjne dzieci w wieku przedszkolnym obejmują rozwój umiejętności kognitywnych, które najlepiej rozwijać poprzez zabawę. Dostarczanie zabawek edukacyjnych i organizowanie gier, które rozwijają logikę i zdolności rozwiązywania problemów, jest niezbędne. Zabawa jest również ważnym elementem, który zaspokaja potrzebę kreatywności oraz stymulacji intelektualnej, jednocześnie będąc źródłem radości i zadowolenia dla dziecka. Przykładem takich aktywności mogą być puzzle, które rozwijają zdolność analizy i syntezy informacji, oraz zabawy konstrukcyjne, które uczą planowania i wyobraźni przestrzennej.

Wspólna zabawa z rówieśnikami wzmacnia również umiejętności społeczne i uczy współpracy, co jest ważnym elementem edukacji przedszkolnej, a także zaspokojona jest potrzeba autonomii i potrzeba zabawy. 

 

Potrzeba bezpieczeństwa i przewidywalności

Bezpieczeństwo i przewidywalność to podstawowe potrzeby każdego dziecka, szczególnie w młodszym wieku przedszkolnym. Stworzenie rutyny, która jest konsekwentnie przestrzegana w przedszkolu, daje dzieciom poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Jest to niezwykle ważne dla ich zdrowia emocjonalnego, ponieważ przewidywalne środowisko pozwala dzieciom czuć się bezpiecznie i rozwijać się w zdrowy sposób.

Potrzeba poczucia bezpieczeństwa to przede wszystkim stabilne i bezpieczne środowisko, które sprzyja budowaniu zaufania dziecka do dorosłych i otoczenia, co ma długotrwały wpływ na ich rozwój emocjonalny. Dzieci, które czują się bezpieczne, są bardziej otwarte na nowe doświadczenia i lepiej radzą sobie w sytuacjach wymagających adaptacji do zmian.

 

Stymulowanie rozwoju dziecka – podsumowanie

Rozumienie i zaspokajanie potrzeb dzieci w wieku przedszkolnym jest kluczowe dla ich harmonijnego rozwoju. Każde dziecko jest inne i ma swoje unikalne potrzeby, które należy identyfikować i zaspokajać. Rodzice i nauczyciele muszą pracować razem, aby wspierać konkretne potrzeby dziecka w ich rozwoju, co jest fundamentem do ich przyszłego szczęścia i sukcesu. Obserwowanie, rozmawianie i bycie obecnym w życiu naszych dzieci pozwala im czerpać radość z odkrywania świata i nabywać niezbędne umiejętności na dalsze etapy życia. Ważne, aby dbać o to, by dziecko miało zaspokojone potrzeby, by mogło się dobrze rozwijać i móc aktywnie wyrażać siebie poprzez wiarę w swoje możliwości i rozwijanie talentów.

 

 

Rysunki relaksacyjne- jak wpływają na zdrowie emocjonalne i umiejętności poznawcze

Każdy rodzic pragnie, aby jego dziecko rosło zdrowo, było szczęśliwe i rozwijało się harmonijnie w świecie, który nieustannie bombarduje nas różnorodnymi bodźcami. W świecie smartfonów, tabletów i niekończącego się zgiełku wiele z nas zapomina o prostych, ale niezwykle wartościowych formach relaksu. Jednym z tych narzędzi, które w ostatnim czasie zdobywa coraz większą popularność, jest rysunek relaksacyjny. 

Rysunek relaksacyjny – co to takiego? 

Z pewnością słyszeliście o medytacji, jodze czy mindfulness, ale czy wiedzieliście, że podobne korzyści można osiągnąć poprzez rysowanie relaksacyjne? To technika, która łączy w sobie zalety tradycyjnego rysowania z elementami relaksacji, pozwala na odstresowanie, skupienie oraz ekspresję uczuć i myśli. 

Wielu z nas pamięta godziny spędzane nad kolorowankami i zmaganiami nad wyborem idealnego odcienia niebieskiego dla nieba czy wyborem odpowiedniego koloru dla skrzydeł motyla. Rysunek relaksacyjny to jednak coś więcej niż tradycyjna kolorowanka, choć korzysta z podobnych zasad.  

Rysunek relaksacyjny to technika, która polega na tworzeniu obrazów w celu osiągnięcia relaksu, redukcji stresu i poprawy koncentracji. To nie jest zwykłe rysowanie czy kolorowanie – to świadome skupienie się na procesie twórczym, które pozwala na odcięcie się od świata zewnętrznego i skoncentrowaniu na chwili obecnej. To kreatywny odpoczynek dla umysłu. Rysunek relaksacyjny łączy w sobie elementy sztuki i medytacji. Nie chodzi w nim o stworzenie doskonałego dzieła, ale o proces tworzenia – skupienie, świadomość chwili obecnej i spokojne oddychanie. To świadome kierowanie uwagi na to, co robimy tu i teraz, a nie na świat zewnętrzny czy nasze myśli. 

Relaksacyjne techniki rysunkowe – ich wpływ na rozwój emocjonalny i poznawczy dzieci 

1. Rysunek jako narzędzie wyrażenia siebie 

Wielu dzieciom trudno jest wyrazić słowami swoje uczucia i emocje. Rysunek, będący formą ekspresji niewerbalnej, daje możliwość ukazania swojego świata wewnętrznego, lęków, radości czy smutków. W ten sposób dzieci uczą się rozpoznawania i nazywania własnych emocji, co stanowi fundament zdrowego rozwoju emocjonalnego. 

2. Relaksacyjne techniki rysunkowe a koncentracja 

Skupienie na procesie rysowania, obserwowanie linii, kształtów i kolorów sprzyja poprawie koncentracji. Dzieci uczą się być w danym momencie, co ma bezpośredni wpływ na rozwój ich umiejętności poznawczych, takich jak uwaga, pamięć czy zdolność analizy.

3. Wzmacnianie samooceny i poczucia własnej wartości 

Każdy dokończony rysunek jest źródłem dumy dla dziecka. Proces tworzenia i końcowy efekt przyczyniają się do wzrostu pewności siebie, uczucia kompetencji i poczucia własnej wartości. 

4. Rozwój zdolności motorycznych 

Praca z różnymi narzędziami rysunkowymi, takimi jak kredki, pisaki czy pędzle, wspomaga rozwój zdolności motorycznych. Dzieci uczą się kontrolować ruchy dłoni, co jest kluczowe dla wielu codziennych czynności, takich jak pisanie czy zapinanie guzików. 

5. Budowanie więzi z rodzicami

Praca nad rysunkami relaksacyjnymi to doskonała okazja nie tylko do spędzenia jakościowego czasu razem, ale przede wszystkim do budowania relacji z dzieckiem. Jest to szansa na rozmowę, wspólne śmiechy i uczenie się od siebie nawzajem.  

6. Radzenie sobie ze stresem – wzmacnianie zdrowia emocjonalnego 

Relaksacyjne techniki rysunkowe działają na dzieci podobnie jak medytacja na dorosłych. W momencie, kiedy maluch zanurza się w świecie kolorów i kształtów, otaczający go zgiełk i napięcie mijają. Rysowanie staje się formą ucieczki od stresów i napięć codziennego życia.  

7. Rozwój kreatywności i wyobraźni 

Podczas rysowania, dzieci eksplorują różne kombinacje kolorystyczne, tworzą własne kształty i opowieści. To wszystko kształtuje ich kreatywność, ucząc jednocześnie, jak korzystać z wyobraźni w rozwiązywaniu problemów. 

Jak wprowadzić relaksacyjne techniki rysunkowe do codzienności dziecka? 

Wprowadzenie relaksacyjnych technik rysunkowych do życia naszych pociech nie musi być trudne ani czasochłonne. Oto kilka kroków, które pomogą włączyć te metody w codzienną rutynę i pomóc Twojemu dziecku czerpać z nich korzyści. 

• Bądź przykładem 

Dzieci uczą się przez naśladowanie. Zacznij rysować razem z nimi, pokazując, że rysunek to źródło relaksu i przyjemności nie tylko dla maluchów, lecz także dla dorosłych. Tworzenie wspólnych dzieł może być też świetnym sposobem na budowanie relacji. 

• Stwórz przestrzeń do rysowania 

Zorganizuj specjalne miejsce w domu, gdzie Twoje dziecko będzie mogło rysować. Może to być kącik z biurkiem, dobrze oświetlonym miejscem, zestawem kolorowych kredek, markerów i farb. Ważne, aby dziecko miało tam swobodę tworzenia. 

• Zachęcaj, ale nie narzucaj 

Nie każde dziecko od razu pokocha rysowanie. Ważne jest, aby nie wywierać presji, ale stwarzać okazje do rysowania. Proponuj różne tematy – „Może dzisiaj narysujemy naszą rodzinę w lesie?” czy „Chciałbyś stworzyć rysunek swojego ulubionego zwierzęcia?”. 

• Wykorzystuj gotowe materiały 

Na rynku są dostępne kolorowanki relaksacyjne i specjalne książki skierowane do dzieci, które mają na celu wyciszenie i relaks. Można je wykorzystywać jako urozmaicenie dla swobodnego rysowania. 

• Włącz rysowanie w codzienne czynności 

Zaproponuj narysowanie tego, co zrobiliście w ciągu dnia, ulubionego dnia tygodnia lub planu na najbliższy weekend. Dzięki temu rysowanie staje się naturalnym elementem dnia. 

• Rozmawiaj o uczuciach 

Podczas rysowania zapytaj swoje dziecko, jakie uczucia towarzyszą mu w danej chwili. Daj mu przestrzeń do wyrażenia siebie, a rysunek będzie stanowił świetny punkt wyjścia do rozmowy o emocjach. 

• Wprowadź rutynę 

Spróbuj wprowadzić relaksacyjne techniki rysunkowe jako stały element dnia – np. po powrocie ze szkoły, przed snem czy w trakcie weekendowego popołudnia. Stała rutyna pomoże dziecku włączyć tę aktywność w codzienne nawyki. 

• Eksperymentujcie razem 

Poświęć czas, aby rysować razem z dzieckiem. Możecie spróbować różnych technik jak m.in. mandale, rysunki z zamkniętymi oczami czy technik dotykowych z wykorzystaniem różnych materiałów. Wspólne rysowanie może stać się także doskonałą okazją do budowania głębszej więzi. 

• Szanuj dzieło dziecka 

Nawet jeśli rysunek wydaje się chaotyczny czy niejasny, pamiętaj, że każde dziecko wyraża siebie w unikalny sposób. Zamiast oceniać, zachęcaj i doceniaj wysiłek. 

• Obserwuj i rozmawiaj 

Zwracaj uwagę na to, co dziecko rysuje, jakie kolory wybiera, jakie formy tworzy. To może być kluczem do jego emocji i myśli. Zachęcaj do rozmowy o tym, co stworzyło, ale nie naciskaj. Pozwól, by samo otworzyło się w odpowiednim momencie. 

Pamiętaj, że kluczem jest cierpliwość i konsekwencja. Wprowadzenie relaksacyjnych technik rysunkowych do codzienności dziecka wymaga czasu, ale korzyści płynące z tej formy aktywności są nieocenione dla jego rozwoju emocjonalnego i poznawczego.

Kolorowanie pomaga dzieciom w skupieniu uwagi, rozwija drobną motorykę, pozwala na wyrażenie uczuć i emocji oraz jest doskonałym sposobem na relaks i odprężenie w świecie pełnym bodźców. Dzięki kolorowankom relaksacyjnym dzieci uczą się cierpliwości, dokładności i konsekwencji w działaniu. 

Podsumowanie 

Rysunki relaksacyjne stały się nieocenionym narzędziem we wsparciu zdrowia emocjonalnego i rozwoju poznawczego dzieci. Dzięki nim maluchy mają możliwość wyrażenia swoich uczuć, doświadczeń oraz przemyśleń w sposób kreatywny i bezpieczny. Zanurzenie w procesie tworzenia rysunku relaksacyjnego oferuje dzieciom chwilę wytchnienia od codziennego zgiełku, ucząc je jednocześnie cennych umiejętności, takich jak koncentracja, precyzja czy cierpliwość. 

Rysowanie relaksacyjne ma także kluczowe znaczenie dla zdrowia emocjonalnego dzieci. Umożliwia im przetwarzanie trudnych emocji, redukcję napięcia i stresu, a także budowanie pewności siebie poprzez osiągnięcia artystyczne. Dodatkowo, rysunki relaksacyjne stymulują rozwój poznawczy, wzbogacając wyobraźnię, rozwijając zdolności analityczne i krytyczne myślenie. 

Wspierając dzieci w praktyce rysunków relaksacyjnych, nie tylko oferujemy im formę zabawy i relaksu, ale przede wszystkim inwestujemy w ich przyszłość, pomagając kształtować zdrowe, zrównoważone umysły gotowe do stawiania czoła wyzwaniom życia. 

 

 

WPŁYW RUCHU NA ZDROWIE FIZYCZNE DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

 

Ruch to jeden z głównych czynników wpływających odżywiająco , pobudzająco i  usprawniająco na rozwój i funkcjonowanie wszystkich organów ciała. Ruch to „stymulator” młodego organizmu. Na rozwój aktywności ruchowej dziecka wpływają czynniki biologiczne: ruch, powietrze, słońce, pożywienie, teren, woda oraz społeczne: obyczaje i zwyczaje, standard życiowy (warunki ekonomiczne). Dlatego tak ważne jest uświadamianie rodziców o korzyściach wynikających z procesu wychowania fizycznego. Najważniejszym czynnikiem stymulującym rozwój i sprawność fizyczną jest ruch. Organizm ludzki jest jak idealna maszyna biologiczna. W przeciwieństwie do maszyn, które są dziełami naszych rąk i szybko się zużywają, podczas gdy nasz organizm wzmacnia się i doskonali. Ma on duże znaczenie w pedagogice gdyż działa nie tylko na morfologiczne cechy osobnicze i motoryczność człowieka, ale także narządy wewnętrzne, układy i mechanizmy życia psychicznego odświeżając umysł. Jest też środkiem do nauczania dzieci, wychowania estetycznego, społecznego i moralnego. Aktywność fizyczna to zachowania prozdrowotne, mające bardzo duży wpływ na prawidłowy rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny.

Od najmłodszych lat determinantami zdrowia są ruch, aktywna  postawa wobec zdrowia i nawyki higieniczne. Jednym z najtrudniejszych do rozwiązania  problemów z zakresu profilaktyki zdrowotnej jest problem hipokinezji (niedostatku aktywności ruchowej). Przyczyną tego zjawiska są często błędy w wychowaniu dziecka, siedzący styl życia rodziców, ogólne przemęczenie dziecka, wielogodzinne siedzenie(np. przy oglądaniu telewizji, komputerze), korzystanie z komfortu cywilizacyjnego i odcięcie się od natury.  

Skutkiem hipokinezji są różnego rodzaju dewiacje rozwojowe i choroby.

 Brak ruchu może powodować wady postawy, a w konsekwencji nieprawidłowy rozwój narządów wewnętrznych, bóle, ograniczoną motorykę, kalectwo, poczucie niepełnowartościowości, małą odporność na zmęczenie fizyczne i umysłowe. Oprócz wad postawy coraz częściej spotykamy u dzieci nadwagę ciała. Jest to typowe zaburzenie równowagi ustrojowej na skutek przekarmienia z jednoczesnym ograniczeniem ruchliwości dziecka. Odbija się to na funkcjonowaniu układu krążenia, oddechowego oraz kostno – mięśniowego, obniża sprawność ruchową, rodzi poczucie niepełnowartościowości. Ruch w znacznej mierze usprawnia wszystkie funkcje układów organizmu, a przede wszystkim pozytywnie wpływa na krążenie, układ oddechowy, przemianę materii, gospodarkę cieplną, wodną i energetyczną organizmu.

Na zdrowie i sprawność dziecka znaczny wpływ mają zabiegi hartujące, które w dużym stopniu zapobiegają chorobom uszu, układu oddechowego, wpływają na ogólną odporność. Przez zwiększoną aktywność ruchową osiągamy stan wytrenowania, który jest bardzo korzystny dla dziecka przez zbawienny wpływ na stan zdrowia fizycznego, strefę psychiki i samopoczucie.

Stymulowanie rozwoju sprawności ruchowej w przedszkolu należy rozpatrywać w trzech aspektach:

1. Stymulowanie za pomocą praksji - stopniowo automatyzowanych czynności wykonywanych głównie rękami;
2. Za pomocą ruchów ukierunkowanych na wzbogacenie doświadczeń psychoruchowych;
3. Za pomocą swobodnych i postawno - lokomocyjnych ruchów;

Istotnym czynnikiem wzbogacającym psychoruchowe doświadczenia jest samorzutna działalność dziecka. W ten sposób dziecko doskonali ruchy rąk, zaczyna swobodniej dysponować ciałem próbując swoich możliwości w różnorodnych ruchach lokomocyjnych. Kształtuje w ten sposób trójwymiarowe  postrzeganie świata jako wynik penetracji przestrzeni  i zdobywania doświadczeń przestrzenno – czasowo – czuciowych.

Ze strony dorosłych zabiegi zmierzające do rozwijania tej formy ruchu powinny zmierzać do zapewnienia dziecku dużego wyboru prostych przedmiotów, przyborów zapewniających różnorodność działania. Dziecko z biegiem czasu nabywa świadomość działania. Dzięki powtarzaniu jego ruchy stają się płynniejsze, szybsze, a cel łatwiej osiągalny.